Baden is vitaal voor iedereen!
Laten we dat voorop stellen. Baden (lees ook: douchen) blijkt een uiterst belangrijke activiteit die vaak als vanzelfsprekend wordt beschouwd. Baden is belangrijk om er goed uit te zien en je goed te voelen en draait natuurlijk om sanitaire praktijken zoals het schoonwassen van het lichaam, gezicht en haar, samen met hygiënisch handen wassen en reinigen na toiletbezoek (en menstruatie). Allemaal van belang bij het voorkomen en beheren van mogelijke ziekten.
Maar baden is voor ons bovendien een leuke, plezierige, aangename, vreedzame, sociale, multiculturele en ‘generatieloze’ activiteit! Een dagelijkse gewoonte die een gemeenschappelijke schakel vormt tussen verschillende culturele, religieuze en spirituele tradities. En badderend reinigen speelt een vitale rol speelt in het waarborgen van een goede gezondheid, behoudt van waardigheid en (zelf-)vertrouwen en in het ervaren van comfortabel welzijn.
Therapeutisch baden
Naast de voordelen van persoonlijke en openbare hygiëne, kan baden zeer therapeutisch zijn. Baden in water van verschillende temperaturen en met verschillende mineralen heeft ingrijpende fysiologische en psychologische effecten. Baden in warm water zorgt voor meer ontspanning dan welke andere activiteit dan ook, omdat water ons lichaamsgewicht ondersteunt en wij onze lichaamstemperatuur zonder inspanning kunnen handhaven. Zo kunnen onze door de zwaartekracht belaste spieren echt ontspannen en kan een zelfs een verdiepende verbinding worden ervaren met ons innerlijke leven. Diepgaande ontspanning door actief niets te doen, bijvoorbeeld tijdens Watsu, dat overigens op meerdere plaatsen in Nederland gegeven en beoefend wordt.
Baden kunnen ook blootstelling aan extreme en warme temperaturen bieden. Dit soort baden stellen ons in staat om onze fysiologische en psychologische veerkracht te verkennen en uit te breiden. Praktijken zoals sauna’s en ijsbaden geven onze ‘adaptieve systemen’ een training, die helpt onze comfort zone uit te breiden en onze bereidheid om ongemak te tolereren te ontdekken..
Baden in hitte..
Blootstelling aan hitte door saunabaden heeft veel gezondheidsvoordelen. Zitten in een sauna biedt een cardiovasculaire training vergelijkbaar met matige lichaamsbeweging en is bewezen bevorderlijk voor mensen met hartfalen en andere medische aandoeningen. Tijdens het baden in de sauna nemen je hartslag en bloeddruk toe en openen je bloedvaten de bloedstroom op dezelfde manier als bij aerobe oefeningen. In tegenstelling tot het sporten, bouwen je spieren tijdens het baden in de sauna geen metabolische afvalproducten op, dus in plaats van afval, helpen sauna baden om afvalproducten uit je systeem te spoelen.
Bovendien vormt het zweet dat wordt veroorzaakt door saunabaden een ontgiftingskanaal en helpt zo om je lijf en huid van binnenuit te reinigen. Hoewel saunabaden vergelijkbare cardiovasculaire effecten heeft als aerobe oefeningen, kan dit tijdens het zitten en gezelligheid plaatsvinden. Regelmatig saunabaden wordt daarom geassocieerd met een verminderd risico op cardiovasculaire aandoeningen, ademhalingsaandoeningen, de ziekte van Alzheimer en algemene mortaliteit.
Baden in koude..
Een traditioneel onderdeel van saunabaden in Scandinavische en Baltische landen is het afwisselen van een bepaalde tijd in de sauna met onderdompeling in koud water. Er is groeiend onderzoek dat suggereert dat onderdompeling in koud water veel ‘eigen gezondheidsvoordelen’ heeft. De komst van moderne cryo-sauna’s met vloeibare stikstof gekoelde lucht zo koud als -170 graden Celsius wordt gepromoot vanwege de (vele!) voordelen ervan, zoals anti-verouderingseffecten, ontgifting, het stimuleren van metabolisme, gewichtsverlies, toename aan endorfines, verlichting van pijn en ontsteking, verbetering van spierherstel en herstel c.q. verhoging van fysiek en mentaal welzijn. Deze voordelen doen zich ook voor bij het baden van ijswater, dat zelfs kouder kan aanvoelen dan een cryo-sauna vanwege het feit dat water 25 keer meer geleidend is dan lucht.
Elke eerste hulpverlener weet dat de toepassing van kou de pijn en ontsteking van kneuzingen en verstuikingen vermindert en ijsbaden worden vaak gebruikt door topsporters om het herstel te verbeteren. Een extra voordeel van ijsbaden is de oefening in mindfulness. Lauren Burns, die olympisch gouden medaillewinnaar is in taekwondo, ontdekte dat hoewel wereldkampioen atleten regelmatig ijsbaden namen, ze het gevoel hadden dat de voordelen meer waren gelegen in de gedwongen mindfulness dan in herstelverbetering.
IJsbaden heeft zeker diepgaande psychologische en fysiologische effecten. De voordelen van zwemmen in koud water worden wereldwijd erkend door ‘ijsbergers’, groepen mensen die het hele jaar door in de oceaan zwemmen (vaak in bijna-vriescondities) en beweren dat zij daardoor zelden ziek worden.
De gedwongen hyperventilatie die optreedt bij onderdompeling in ijswater reproduceert ook het ademhalingspatroon en de lichaamschemie van angst en paniek, maar als de mate van onderdompeling onder volledige vrijwillige controle is, is het mogelijk om dit te gebruiken om angst te overwinnen en psychische veerkracht op te bouwen. Dit moet langzaam en onder toezicht worden beoefend.
IJsbaden heeft zeker diepgaande psychologische en fysiologische effecten.
De fysieke effecten van onderdompeling in koud water bieden verdere gezondheidsvoordelen. Onderdompeling in koud water veroorzaakt perifere vasoconstrictie. Dit oefent de 100.000 kilometer met gladde spieren omzoomde bloedvaten uit die normaal niet onder vrijwillige controle staan. Dit heeft het effect van het doorspoelen van de interne organen met bloed door extra bloed in de kern van het lichaam te kanaliseren. Regelmatige blootstelling aan koud water kan ook dienen om de productie van ‘bruin vet’ te induceren, een gespecialiseerde vorm van vet dat rond het hart en grote vaten zit en ‘thermogeen ontkoppelde mitochondriën’ bevat dat normaal wit vet metaboliseren om warmte te produceren die opwarmt het bloed en handhaaft lichaamstemperatuur in koude omstandigheden.
De voordelen van blootstelling aan warme en koude worden geïllustreerd door de James Bond van Ian Flemming die elke ochtend een ‘Schotse Douche’ heeft, waarbij een warme douche wordt gevolgd door een ijskoude douche. Dus Bond oefent regelmatig comfortabel te zijn in een ongemakkelijke situatie en versterkt daarmee zijn vermogen om kalm te blijven temidden van chaos. Op dezelfde manier kun je ’s ochtends koude douches gebruiken om uitstelgedrag te overwinnen en dit kan overgaan in je dagelijkse leven als het gaat om het nemen van een beslissing om een moeilijk gesprek te voeren of een andere onaangename taak te doen! Hoe cool is dat :+)
Koukleumen
De voordelen van warme en koude douches werd bevestigd door een studie met meer dan 3000 mensen. Zij namen deels een maand lang elke ochtend een warme douche en een andere groep nam aansluitend een 30, 60 of 90 seconden 14-graden koude douche. Na een maand bleken de koude douchegroepen 29% minder ziektedagen te hebben gehad, ongeacht de duur van de koude douche. Dit kan zijn omdat zelfs al na 30 seconden de spontane drang om te hyperventileren, aangedreven door de vecht- en vluchtreactie, wordt overwonnen door de ontspanningsreactie van het lichaam, die vervolgens wordt versterkt.
Het is duidelijk dat koude douches je gelukkiger en gezonder kunnen maken. Hoewel een kleine minderheid van mensen zegt dat ze regelmatig koude douches nemen en dat dit hen het gevoel geeft ‘levend te zijn’ en ziekte te voorkomen, zegt de overgrote meerderheid van de mensen dat ze kou niet verdragen. Dat geldt ook voor mijzelf! Voor deze mensen stel ik een speelse zang- en dansroutine voor, de ‘Koud Water Hokey Pokey’, om koude douches comfortabeler te maken.
Hier is hoe je de Koud Water Hokey Pokey doet:
Begin met een warme douche zodat je bloedvaten verwijden en gevuld worden met warm bloed. Je zet dan de warmte zo hoog mogelijk, zodat je hele lichaam verwarmd voelt. Stap dan terug, schakel het warme water uit, zet het koude water volledig aan en:
Maak je linkervoet en -been nat
Dan je rechtervoet en been
Maak een hand en arm nat
En de andere hand en arm
Aaahhh…
Blijf rustig ademen
en glimlach naar jezelf
Dit is waar het allemaal om draait
Steek je linkerkant erin
Zet je rechterkant erin
Zet je voorkant erin
Draai jezelf dan om
Aaahhh…
Steek je hele hoofd erin
Beweeg je hoofd rond
Sta stil en word doordrenkt
Draai jezelf langzaam rond
Aaahhh…
Ooh Hokey Pokey (direct koud water op je liezen)
Ooh Hokey Pokey (direct koud water op je nieren)
Ooh Hokey Pokey (direct koud water op je oksels)
Aaahhh…
Dit is waar het allemaal om draait 🙂
Koud afdouchen is een vitaliserende manier om je dag te beginnen. En als je onder een koude douche gaat staan, kun je net zo goed zingen en dansen en plezier hebben in de afleiding terwijl je het doet! De Koud Water Hokey Pokey duurt minder dan 2 minuten en je zult je dag beginnen met zingen, dansen en je opgewonden voelen. Al doende oefen je jezelf zelfs met ‘de vastberadenheid om iets te bereiken’. Ook dat werpt welkome vruchten af en dat is mooi meegenomen, toch?
Het enige dat nog ontbreekt is de garantie dat het water zelf geen energie aan je lichaam onttrekt, omdat het teveel energie is kwijtgeraakt. Het hele proces van water recycling (we hergebruiken alsmaar weer hetzelfde water) heft zijn tol. Ook het verblijf in een leidingenstelsel, onder hoge druk, helpt de vitaliteit van het water achteruit. Help daarom het water aan hernieuwde energie, geïnspireerd op hoe dat in de natuur gebeurt. In de Nieuw Water Winkel vind je een uitgelezen selectie hulpmiddelen voor vitaal water.
Neem nog een duik in waterbewustzijn:
Kunnen we de wereld gezonder maken door aandacht voor baden?
Volgens dr. Marc Cohen en het Uplift Team is baden de goedkoopste, krachtigste en toegankelijkste gezondheidsinterventie op Aarde! Persoonlijk vraag ik mij wel af of dit het kunnen beschikken over vers en zuiver drinkwater inderdaad van de eerste plaats verdringt?
Elke dag sterven bijna duizend kinderen aan een water gerelateerde ziekte en elke dag brengen vrouwen en meisjes zo’n 200 miljoen uur door met het verzamelen van water. Veel meer welzijn dient zich aan wanneer iedereen kan baden. Deze vitale relatie tussen water en welzijn wordt steeds bewuster onder mensen. Als je je geïnspireerd voelt kun je zelfs deelnemen aan de petitie van de Verenigde Naties, door die te ondertekenen. Het doel is om 22 juni te onderschrijven als Wereld Bad Dag. Ook de ‘Bathe the World Foundation’, werkt om geld in te zamelen om de armen in de wereld van zwemwater te voorzien. https://worldbathingday.org/un-petition/
Fam. Willemsen
op 06 Dec 2019Giovanna Gomersbach
op 06 Dec 2019